Η οστεοπενία είναι η αραίωση της οστικής μάζας. Ενώ αυτή η μείωση της οστικής μάζας δεν θεωρείται συνήθως «σοβαρή», θεωρείται ένας πολύ σοβαρός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της οστεοπόρωσης.

Η οστεοπενία παρατηρείται συνήθως σε άτομα άνω των 50 ετών που έχουν χαμηλότερη από τη μέση οστική πυκνότητα αλλά δεν έχουν οστεοπόρωση. Η διαγνωστική διαφορά μεταξύ της οστεοπενίας και της οστεοπόρωσης είναι το μέτρο της οστικής πυκνότητας.

Οστεοπόρωση σημαίνει «πορώδη οστά». Τα οστά που είναι πορώδη ή λιγότερο πυκνά, είναι πιο πιθανό να σπάσουν. Η οστεοπενία θεωρείται ένα μέσο σημείο της οστεοπόρωσης. Η οστική πυκνότητα είναι χαμηλότερη από το κανονικό αλλά όχι τόσο σοβαρή και η θεραπεία, μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της οστικής απώλειας που οδηγεί σε οστεοπόρωση

Η οστεοπόρωση, η «εύθραυστη οστική ασθένεια», χαρακτηρίζεται από απώλεια οστικής μάζας που προκαλείται από έλλειψη ασβεστίου, βιταμίνης D, μαγνησίου και άλλων βιταμινών και μετάλλων. Πολλά από τα τρόφιμα που τρώτε περιέχουν αυτά τα ορυκτά που δημιουργούν οστά. Εάν προχωρήσει, η οστεοπόρωση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ύψους, εξογκώματα και σοβαρό πόνο

Η οστεοπόρωση δεν μπορεί να αντιστραφεί. Ωστόσο, μπορεί να αντιμετωπιστεί χρησιμοποιώντας τις ίδιες θεραπείες που συνιστώνται για την οστεοπενία. Εκτός από τη διατροφή και την άσκηση, υπάρχουν φάρμακα που ο γιατρός μπορεί να συστήσει για να αποτρέψει την περαιτέρω απώλεια οστού. Οι ασθενείς με προχωρημένη οστεοπόρωση μπορεί να έχουν συνταγογραφηθεί φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής  που θα μπορούσαν πραγματικά να προωθήσουν τη νέα ανάπτυξη των οστών

Η οστεοπενία συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα εκτός και αν σπάσει ένα οστό. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς που παρουσιάζουν οστεοπενία παραπονιούνται για ένα αόριστο  πόνο στην πλάτη.

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την οστεοπόρωση περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Πόνος στην πλάτη, που προκαλείται από σπασμένο σπόνδυλο ή σπόνδυλο που καταρρέει
• Απώλεια ύψους με την πάροδο του χρόνου
• Καμπούρα η κυρτή στάση σώματος
• Κάταγμα οστού που εμφανίζεται πολύ πιο εύκολα από το αναμενόμενο

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας θα δείξει τις φυσιολογικές ή μη τιμές που μπορεί να υποδηλώνουν οστεοπόρωση. Είναι η μοναδική εξέταση που προσφέρει ασφαλή διάγνωση της πάθησης. Όσο χαμηλότερη είναι η τιμή της οστικής πυκνότητας, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος κατάγματος.

Η εξέταση θα φανερώνει πόσο αδύναμα είναι το οστά, θα εκτιμήσει την επικινδυνότητα κατάγματος το επόμενο διάστημα και θα αξιολογήσει αν βελτιώνεται η οστική μάζα ή χειροτερεύει.

Η εξέταση της οστικής πυκνότητας θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε ένα με δύο χρόνια, σε ασθενείς που βρίσκονται ήδη σε φαρμακευτική αγωγή.

Αν ο γιατρός σας αναφέρει ότι έχετε οστεοπενία, αυτό σημαίνει ότι η οστική πυκνότητα είναι μεν χαμηλή αλλά όχι τόσο ώστε να διαγνωστείτε με οστεοπόρωση. Οστεοπενία δεν σημαίνει ότι απαραίτητα χάνετε οστική μάζα, απλά μπορεί να ανήκετε στην κατηγορία εκείνων που η οστική τους μάζα ανέκαθεν ήταν χαμηλή. Δηλαδή για τον δικό σας οργανισμό η τιμή αυτή να είναι φυσιολογική. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει άτομα με κληρονομική χαμηλή οστική συχνότητα, με ιδιαίτερο σωματότυπο ή με συγκεκριμένα νοσήματα.

Στην περίπτωση οστεοπενίας πρέπει να γίνει και δεύτερη μέτρηση οστικής μάζας. Ο ιατρός θα κάνει σύγκριση των δύο μετρήσεων και θα αξιολογήσει αν όντως υπάρχει απώλεια οστικής μάζας ή αν αυτή η τιμή που βρέθηκε στην πρώτη μέτρηση είναι σταθερή. Μερικές φορές ίσως χρειαστεί 2^η και 3^ημέτρηση, προκειμένου ο γιατρός να αποφανθεί αν χρειάζεστε ή όχι φαρμακευτική αγωγή.

Η προσεγμένη διατροφή ανάλογα με το φύλο και την ηλικία είναι η βάση για την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Η πρόσληψη της απαραίτητης ποσότητας ασβεστίου και βιταμίνης D είναι πολύ σημαντική, παράλληλα με ένα πρόγραμμα σωματικής άσκησης.

Η ρύθμιση των ορμονών σε περιπτώσεις πρώιμης εμμηνόπαυσης ή αμηνόρροιας για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητη.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να υπάρχει στη διατήρηση του κανονικού σωματικού βάρους και στην διακοπή του καπνίσματος.

Τέλος, σε περιπτώσεις που επιβάλλεται η λήψη κορτιζόνης θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού και σε ποσότητες πολύ προσεκτικά μετρημένες.

Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα πρόσληψης ασβεστίου για τον ενήλικα κυμαίνεται στα 1000 mgr (χιλιοστά γραμμαρίου). Οι ετικέτες στα τυποποιημένα τρόφιμα μπορούν να σας πληροφορήσουν σε μεγάλο βαθμό. Συνήθως αναγράφεται η ποσότητα του ασβεστίου που περιέχεται σε μία μερίδα από το συγκεκριμένο προϊόν, ή προτιμάται η αναγωγή στα 100 γραμμάρια του συγκεκριμένου προϊόντος. Επιπλέον, μπορεί να αναγράφεται και η επί τοις εκατό (%) περιεκτικότητα του προϊόντος σε ασβέστιο με βάση την συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα.

Πχ σε κάποιο προϊόν μπορεί να αναγράφεται 20 mgr ασβεστίου (διεθνώς « Ca+») σε μία μερίδα ή 8 mgr ασβεστίου στα 100 γραμμάρια προϊόντος ή τέλος να συμπληρώνεται και η ένδειξη 10% επί της ΣΗΠ (Συνιστώμενης Ημερήσιας Ποσότητας).

Δυστυχώς, πολύ λίγες τροφές περιέχουν σημαντικές ποσότητες αυτής της κρίσιμης βιταμίνης και η ανεπάρκεια είναι πολύ συχνή -μια μελέτη έδειξε ότι το 41,6% του πληθυσμού στις ΗΠΑ έχει ανεπάρκεια. Τροφές όπως τα λιπαρά ψάρια, ο σολομός, το σκουμπρί, ο τόνος, ο μπακαλιάρος, η πέστροφα, οι σαρδέλες, το μουρουνέλαιο, ο κρόκος του αυγού, οι γαρίδες, η μαργαρίνες, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και τα εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά, περιέχουν αρκετή βιταμίνη D.

Η ψυχολογία ενός ανθρώπου που πάσχει από μία ασθένεια που επηρεάζει την κίνησή του είναι επόμενο να επηρεάζεται. Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση που επιδρά αρνητικά στις καθημερινές δραστηριότητές και πολύ συχνά εντελώς αποτρεπτικά ως προς την εκτέλεση αυτών . Όταν έχετε οστεοπόρωση δεν έχετε τις σωματικές αντοχές που είχατε σε νεαρότερη ηλικία και αυτό σας ωθεί στο να προσαρμόσετε τη ζωή σας και τις συνήθειές σας στη νέα αυτή κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να νιώσετε θλίψη, απογοήτευση ή και απoμόνωση πολλές φορές εφόσον δεν μπορείτε να κάνετε αυτά που κάνατε στο παρελθόν. Δυστυχώς τα άτομα που έχουν υποστεί ένα οστεοπορωτικό κάταγμα μπορεί να παρουσιάσουν και δεύτερο, με αποτέλεσμα, όταν συμβεί αυτό, να κάνουν αρνητικές σκέψεις και να χάνουν την όρεξη για ζωή. Αν τα συμπτώματα αυτά επιμείνουν καλό θα ήταν να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, ώστε να σας βοηθήσει να τα ξεπεράσετε είτε φαρμακευτικά είτε μέσω συμβουλευτικής.